امروزه با گرم شدن کره‌ي زمين و البته گرم‌تر شدن فصل تابستان حتي در مناطقي که زمستان‌هاي برفي دارند، وجود کولر در خانه‌ها ضروري به نظر مي‌رسد. از ميان دو نوع کولر پرکاربرد در ايران، کولر گازي در بين تاسيسات برودتي از جايگاه خاصي برخوردار است.

زيرا به سرعت از گرماي محيط مي‌کاهد. تاسيسات برودتي سهمي حدود 26 درصد از کل مصرف برق بخش خانگي را به خود اختصاص مي‌دهند. اين سهم در شرايط آب و هوايي متفاوت و با توجه به نوع وسيله‌ي مورد استفاده مي‌تواند متغير باشد. نحوه‌ي کارکرد کولرها با توجه به آبي و گازي بودن متفاوت است.

گروهي به غلط گمان مي‌کنند که کولرگازي گران‌تر از انواع آبي است اما واقعا اين طور نيست.
اگر شما يک کولر مثلا شش هزار آبي بخريد، تقريبا همان پولي را پرداخته‌ايد که ديگران براي خريد کولرگازي پنجره‌اي پرداخته‌اند، پس بدون پيش داوري به بازار برويد.
براي خريد يک کولر گازي مناسب، بايد به نکات مختلفي توجه کرد. برخي از آن‌ها را مي‌توانيد در ادامه بخوانيد و برخي ديگر را حتما فروشنده به شما خواهد گفت. تنها مي‌ماند حساسيت شما نسبت به نکات مهم که مساله‌اي شخصي است.
 

• فاکتورهاي اوليه

فاکتورهاي کلي براي خريد کولر گازي و استفاده بهينه از آن، شامل نکات زير است:

• متراژ محل مورد نظر
• تعداد پنجره‌ها
• ساعات استفاده از کولر گازي
• تعداد افراد ساکن در محيط اطراف کولر گازي
• کاربري مکان

 

• انواع کولر گازي

کولر گازي‌هاي موجود در بازار ايران معمولا در پنج مدل زير هستند:

• کولر گازي اسپليت تک پنل
• کولر گازي اسپليت چند پنل (مولتي اسپليت)
• کولر گازي اسپليت کنجي
• کولر گازي پرتابل
• کولر گازي پنجره‌اي
• کولر گازي ايستاده
• کولر گازي اسپليت کنسولي، سقفي زميني
• کولر گازي اسپليت سقفي کانالي (Ceiling Concealed Duct)
• کولر گازي اسپليت کانالي (Ducted Split)
• سيستم‌هاي پيشرفته (VRF , MDV , DVM)

اطلاعاتي که بايد درباره يک کولر گازي داشته باشيد عبارتند از:
توان گرمايش وسرمايش هر پنل
نوع کمپرسور کولر گازي:

• الف: سيلندر پيستوني مخصوص هواي معتدل
• ب: سيلندر پيستوني (تروپيکال) مخصوص هواي استوايي
• ج: روتاري مخصوص هواي معتدل
• د: روتاري (تروپيکال) مخصوص هواي استوايي

پيشنهاد ما براي شهر مشهد روتاري مخصوص هواي معتدل است. بخاطر اينکه هواي مشهد در اوج گرما در تابستان از 45+ بيش‌تر تجاوز نمي‌کند و مصرف برق کمپرسور کولرگازي مخصوص هواي معتدل کم‌تر از تروپيکال مي‌باشد. کمپرسورهاي تروپيکال تا دماي 67+ به خوبي کار مي‌کنند و براي شهرهاي جنوبي ايران مانند: اهواز، بندر عباس، کيش و ..... مورد نياز مي‌باشد. کمپرسورهاي پيستوني کولر گازي به علت مصرف برق فوق العاده بالا به نسبت روتاري پيشنهاد نمي‌گردد، ولي مقاومت و قدرت در برابر گرما يکي از مزاياي مهم کمپرسور پيستوني مي‌باشد.

برق مصرفي بر حسب آمپر و توان مصرفي کل برحسب وات:

• ابعاد و وزن کولر گازي
• رده‌ي انرژي کولر گازي
• ميزان صداي کولر گازي در هنگام کار و....

حتما سايت رسمي و يا جنرال کاتالوگ اصلي دستگاه را به دقت مطالعه کنيد، زيرا اطلاعات واقعي کولر گازي را به شما ارائه مي‌کند.
 

• نکات مهم

به بازار برويد. همچنين پيش از آنکه يک مارک خاص را انتخاب کنيد و يا بدون هيچ انتخابي به بازار برويد. در مورد ويژگي‌ها و مشخصات فني انواع کولر گازي اطلاعاتي کسب کنيد. اگر بدون آگاهي کافي راهي بازار شويد، تنها سردرگمي برايتان حاصل مي‌شود، پس اولين کاري که بايد کرد. کسب اطلاعات است.

به خاطر داشته باشيد که سخن دوستان و فاميل و آشنايان و يا حتي شايعات، شايد درباره کيفيت غذاي يک رستوران مرجع خوبي باشد، اما قطعا نمي‌توان به اين گونه سخنان، درباره کولر گازي اطمينان کرد. توجه داشته باشيد که شما قرار است بيش از 500 هزار تومان پول خرج کنيد. پس اطلاعات لازم را از مرجع مطمئن کسب کنيد.

توجه داشته باشيد که هميشه انتخاب يک مارک مشهور همه چيز نيست. همچنين پرداخت پول زياد هم ملاک نيست، مهم اين است که کولر گازي خوبي بخريد.

درانتخاب نوع و قدرت يک کولر گازي ابعاد اتاق شما بسيار مهم است. گاهي شما براي يک اتاق کوچک کولر گازي با قدرت بالايي خريداري مي‌کنيد و بعد مجبور هستيد که هميشه آن رادر حالت کم قرار دهيد و يا از شدت سرمايش اذيت شويد. درآن هنگام شما پول خود را دور ريخته‌ايد.

توجه داشته باشيد که کولر گازي‌هاي ديواري يک دستگاه خارجي هم دارند. پس به هنگام خريد اين نوع کولر گازي‌ها به جايي که دستگاه خارجي بايد قرار گيرد و نحوه‌ي ارتباط آن با دستگاه داخلي هم توجه کنيد.

نکته‌ي مهم در کولرهاي گازي ظرفيت سرمايشي آن‌ها است. ساده‌ترين کار براي دانستن اين نکته و هماهنگ کردن آن با ابعاد اتاق، يک تماس تلفني با شرکت سازنده و يا فروشنده‌ي کولر گازي است. کارشناسان اين شرکت‌ها شما را راهنمايي مي‌کنند. واحد اندازه گيري قدرت دستگاه اسپليت با بي‌تي‌يو محاسبه مي‌گردد.
 

• بي تي يو BTU چيست؟

British Thermal Unit: واحد اندازه گيري انرژي گرمايي در تاسيسات برودتي و حرارتي مي‌باشد. در تعريف هر BTU ميزان گرمايي است که دماي يک پوند آب را در فشار يک اتمسفر يک درجه از 60 درجه‌ي فارنهايت به 61 درجه‌ي فارنهايت برساند.

موتور برخي کولرهاي گازي براي مناطق جغرافيايي ساخته شده‌اند. مثلا برخي از آن‌ها ويژه‌ي مناطق گرم و مرطوب هستند که قيمت بالاتري دارند، مانند کولرهاي گازي با کمپرسور پيستوني تروپيکال. اگر شما در جايي مثل مشهد زندگي مي‌کنيد نيازي به اين گونه کولرها نداريد. پس قبل از خريد، نوع استفاده را تعيين کنيد تا دچار ضرر نشويد.

برق مصرفي کولر گازي‌هاي پنجره‌اي 2 برابر کولر گازي‌هاي اسپليت است. اگر با حوصله و تحقيق کولر گازي را انتخاب کنيد حتي اگر کمي گران‌تر باشد که رده‌ي برق مصرفي آن A باشد، در طول چند سال اين مبلغ از پرداخت قبض جبران خواهد شد.

حالا نوبت خريد کولر گازي است. کوتاه‌ترين، بهترين و معمول‌ترين روش خريد کولر گازي پس از مشاوره و جمع آوري اطلاعات و تصميم گيري نهايي به صورت تلفني است. فقط کافي است اطلاعات لازم، شامل متراژ محل، تعداد پنجره، ساعات استفاده از کولر گازي و تعداد نفرات ساکن در محيط و ... را به کارشناسان فروش اعلام کنيد. بقيه‌ي کارها به صورت خودکار انجام مي گيرد.

چه به بازار برويد و چه تلفني کولر گازي مورد نظر را تهيه کنيد، حتما بايد به يک سري از نکات توجه داشته باشيد، بدانيد که امضا کردن فرم تحويل کولر گازي پس از نصب، يعني تاييد صحت نصب و سلامت کولر گازي پس هر کاري لازم است تا پيش از امضاي برگه انجام دهيد.

کولرهاي گازي که به صورت قاچاق وارد شده‌اند، سريال ساخت دستگاه با تيغ از روي کارتون بريده شده و يا مخدوش است و فاقد گارانتي هستند. البته که کمي ارزان‌ترند ولي خريد آن‌ها يعني ريختن پول در جوي آب! پس کولر گازي بدون ضمانت نامه نخريد.

متاسفانه در ايران داشتن ضمانت نامه براي کالا اجباري نيست و فقط مزيت يک کالا محسوب مي‌شود. اين مساله باعث مي‌شود گاهي مندرجات بعضي از ضمانت نامه‌ها آن قدري دو پهلو و گنگ باشد که مصرف کننده به کم‌ترين حقوق خود برسد، پس اطلاع از مندرجات ضمانت نامه‌ي شرکت‌ها از ضررهاي احتمالي جلوگيري خواهد کرد.

قيمت کولر گازي‌هاي اعلام شده از سوي شرکت‌هاي داخلي يا خارجي، به قيمت درب کارخانه، عمده فروش ومصرف کننده تقسيم مي‌شود، همچنين در فصول مختلف سال قيمت‌ها تغيير مي‌کنند. بهترين کار پرسيدن دقيق قيمتکولر گازي است.

مواظب هزينه‌هاي پنهان بعد از خريد کولرگازي باشيد. نصب اکثر کولر گازي‌ها رايگان است ولي هزينه‌هايي مانند لوله، آهنگري و ... برعهده‌ي خريدار است. همچنين گاهي از مواقع قيمت قطعات يدک و دستمزد خدمات بعد از فروش شرکت‌ها، از خود کولر گازي خريداري شده بيش‌تر است.

تعداد مراکز نصب سرويس خدمات پس از فروش شرکت‌هاي وارد کننده و توليد کننده کولر گازي مزيتي است نسبت به رقبا.

از فروشنده بخواهيد نزديک‌ترين محل نمايندگي نصب و يا دفتر اصلي خدمات پس از فروش کولر گازي خريداري شده را زير فاکتور قيد کند. چرا که در صحت و سهولت ارتباط و نصب سريع کولر موثر است.

داشتن دفترچه راهنماي فارسي و يا CD راهنماي استفاده از کولر گازي و يا خدمات دوره‌اي رايگان، مي‌تواند مزيتي براي انتخاب مارک مورد نظر باشد.

کنترل از راه دور و پانل کولر گازي (در کولرهاي اسپليت) توسط برخي از شرکت‌ها ضمانت نمي‌شود و يا ضمانت کمپرسور کولر گازي در مدت گارانتي، با قيد شرط و اما و اگر است. عبارت «بدون قيد و شرط کمپرسور گارانتي مي‌شود» تضمين کننده‌ي منافع شما است.

مقررات بعضي از شرکت‌هاي نصب کننده‌ي کولر گازي به اين صورت است که شماره سريال درج شده روي کارتن يونيت داخلي و يونيت خارجي کولر گازي را از شما مي‌خواهند. بهتر است تا رسيدن کولر گازي، شماره سريال‌ها را از فروشنده گرفته و به خدمات پس از فروش جهت نوبت گيري نصب اعلام کنيد.

پرداخت هر گونه وجه اضافي خارج از تعرفه‌ي نصب کولر گازي را با شرکت اصلي هماهنگ کنيد.

استفاده از مواد ضدزنگ در کولر گازي‌هاي اسپليت باعث طولاني شدن عمر دستگاه وشبکه‌ي کندانسور و تبادل سريع گرما و سرما مي‌شود و در کاهش مصرف برق و راندمان نهايي تاثير متقابل دارد.

در بعضي از کولرهاي گازي اسپليت علاوه بر سرمايش، گرمايش زا نيز هستند، و از شير برقي يا المنت استفاده شده که شيربرقي عمل‌کرد و مصرف برق کم‌تري نيز دارند.

اگر کولر گازي با کنترل از راه دور مي‌خريد، بهتر است دکمه‌ي خاموش و روشن کردن کولر گازي، علاوه بر کنترل روي پانل کولر گازي نيز تعبيه شده باشد. که در مواقعي که ريموت کنترل از کار افتاد، بتوان از دستگاه استفاده کرد.

شروع ضمانت نامه‌هاي کولر گازي اغلب شرکت‌ها داراي سه گزينه است:

• از تاريخ صدور فاکتور
• از تاريخ نصب کولر گازي
• از تاريخ توليد کولر گازي

شما بهتر است که گزينه‌ي دوم را انتخاب کنيد.

گروه آب و هوايي ايران عبارتند از:

• براي شهرهاي معتدل و مرطوب
• براي شهرهاي گرم و خشک
• براي شهرهاي گرم و مرطوب

براي هر کدام از گروه هاي آب و هوايي سه حالت وجود دارد که عبارتند از:

    دسته‌ي اول: معتدل و مرطوب

• اماکن مسکوني: براي هر متر مربع 400 تا 500 بي‌تي‌يو
• اماکن اداري: براي هر متر مربع 500 تا 700 بي‌تي‌يو
• اماکن تجاري: براي هر متر مربع 700 تا 1000 بي‌تي‌يو

    دسته‌ي دوم: گرم و خشک

• اماکن مسکوني: براي هر متر مربع 500 تا 600 بي‌تي‌يو
• اماکن اداري: براي هر متر مربع 600 تا 800 بي‌تي‌يو
• اماکن تجاري: براي هر متر مربع 800 تا 1000 بي‌تي‌يو

    دسته‌ي سوم: گرم و مرطوب

• اماکن مسکوني: براي هر متر مربع 600 تا 800 بي‌تي‌يو
• اماکن اداري: براي هر متر مربع 800 تا 1000 بي‌تي‌يو
• اماکن تجاري: براي هر متر مربع 1000 تا 1200 بي‌تي‌يو

مقدار بي‌تي‌يو به عوامل آب و هوايي و رعايت استانداردهاي مبحث 19 ملي ساختمان نيز مربوط مي‌باشد.

عواملي نظير:
عايق بندي پنجره‌ها که ممکن است يک جداره و يا دو جداره باشند.
عايق بندي سقف و ديوار
ساختمان رو به آفتاب باشد و يا بالعکس کمتر در معرض تابش نور خورشيد باشد و عوامل ديگر که ممکن است درساختمان نقش قابل توجهي ايفا کند.

البته به اين نکته توجه کنيد در همه‌ي موارد بالا استثناء هم وجود دارد و بايستي به ميزان رفت و آمد نفرات در هر متر مربع و يا گرمايش ساير دستگاه‌ها مانند لامپ، اجاق گاز، يخچال و ............ توجه کرد و بهتر است قبل از خريد کارشناس، قبل از نصب کولر گازي از محيط بازديد به عمل آورد.

توصيه‌هايي براي استفاده‌ي صحيح کولر گازي:
بزرگ‌ترين عامل گرم شدن اتاق‌ها معمولا آفتاب است. اين گرما به سرعت از راه شيشه و پنجره‌ها و به آهستگي از طريق ديوارهاي خارجي و سقف به اتاق تحميل مي‌شود. با استفاده از موارد ذيل مي‌توان مقدار گرمايش تحميلي را کاهش داد.
استفاده از پرده يا کرکره‌ي داخلي
استفاده از سايه‌بان
استفاده از شيشه‌هاي رفلکس
عايق کاري سقف و ديوارهاي خارجي اطراف محل نصب کولر گازي

دومين منبع بزرگ بار گرمايي اتاق‌ها معمولا وسايل الکتريکي از قبيل رايانه‌ها، مانيتورها، دستگاه‌هاي کپي، چراغ‌هاي روشنايي و... مي‌باشند که اين نوع بار در ادارات محسوس است. يک راه کاهش از اين بار، خاموش کردن آن‌ها در مواقع بيکاري است. راه ديگر اين است که براي روشنايي به جاي لامپ‌هاي شيشه‌اي از لامپ‌هاي فلورسنت که اتلاف گرماي کمتري دارند استفاده شود.

بار سرمايي هواي نفوذي ممکن است بسيار زياد باشد. باز بودن پنجره باعث مي‌گردد که بخش عمده‌اي از توان کولر گازي صرف خنک کردن بيهوده‌ي هواي گرم ورودي شود که اين سبب افزايش مدت کار کمپرسور و فرسودگي زود هنگام آن گردد. ضمن اينکه اتاق هم به نحو مطلوب خنک نمي‌شود.